بافت موسيقايي (Musical Texture)

18 شهریور 1402
0

در همة هنرها اصطلاح «بافت»، يا اصطلاحي ديگر به همين مفهوم، به كار مي‌رود. در قاليبافي و نساجي دو اصطلاح« بافت» و «نقش»، كاربرد فراواني دارد. واژة نخست غالباً به معناي ريزي و درشتي گره‌هاي تار و پود قالي، و واژة«نقش» كم و بيش به مفهوم در هم رفتن خطوط شكلها، تكرار « سوژه» هايي مانند گل، پرنده و غيره، به فرم متقارن با رديف، يا موقعيت رنگها و سوژه‌ها در برابر هم، و غيره به كار مي‌رود. دوگانه بودن اصطلاح‌هاي « بافت» و «نقش» در قاليبافي، با وجود مؤثر بودن يكي در ديگري، از آنجا ناشي مي‌شود كه داوري دربارة‌ ارزشمندي يا كم‌ارزشي يك قالي گذشته از لمس آن، به ياري نگاه كردن به آن ميسر است. در حالي كه در موسيقي، اين داوري تنها از راه گوش امكان مي‌يابد. به همين دليل اصطلاح« بافت» در موسيقي كم و بيش مفهومي برابر با مفاهيم هر دو اصطلاح « بافت» و «نقش» در قاليبافي را مي‌رساند. در هنر شاعري، آنچه يك شعر را از شعر ديگر متمايز مي‌كند، در درجة نخست وزن آن، و سپس واژه‌هاي متوالي آن(و نيز، تأثيري كه توالي مفهوم واژه‌ها بر انديشة شنونده مي‌گذارد)، و حتي زبري يا نرمي حروفي كه واژه‌ها از آنها تركيب يافته‌اند همه و همه « بافت» شعر را تشكيل مي‌دهند. در هنر نقاشي، مي‌توان ديد كه هنرمند تنها با كاربرد خط، طرح، رنگ،نور و غيره، حتي بر روي سطحي صاف و صيقلي، بافتي زبر و خشن، يا بالعكس، ايجاد مي‌كند. در هنر موسيقي نيز اين احساس بدست آمدني‌ است. شنوندة يك قطعة موسيقي ممكن است همه يا قسمتي از آنرا با صفات نرم، خشن، عظيم، ظريف، خوش رنگ، و نگران‌كننده توصيف كند. در موسيقي اركستر، يكي از عوامل مهم متجلي در بافت موسيقي، سازبندي آن، يعني انتخاب اين يا آن ساز، يا تركيبي از اين يا آن گروه سازها در فلان لحظة مسير پيشرفت موسيقي است. بافت موسيقي نه تنها در موسيقي چند بخشي و سازي شايان بررسي است، بلكه در موسيقي تك‌بخشي، يا آواز گروهي نيز، تا انداز؛ة زيادي مي‌تواند به گفتگو گذاشته شود. مثلاً آن ملودي كه داراي اصوات مقطع است(و به نظر مي‌رسد كه ميان هر دو صوت موسيقي سكوتي نامعين ولي محدود ظاهر مي‌شود)، داراي بافتي ديگر نسبت به آن ملودي است كه اصواتش تغزلي‌وار به هم پيوسته‌اند. يك آهنگ سرود- حماسي، رزمي- و يك آهنگ عاشقانه، و نيز آوازي مناجات‌گونه، البته داراي بافتهاي گوناگوني هستند.
آخرین مقاله ها
نظرات
شعار ما این است بهترین ها را برای شما میخواهیم